Hazine ve Maliye Bakanlığı, TL ile ödeme zorunluluğunun yabancılarla yapılan sözleşmelerde geçerli olmadığını, kıymetli maden ve kıymetli taş alım-satım işlemlerinde dövizle yapılan ödemelerin süreceğini duyurdu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 Sayılı Tebliğ`de Değişiklik Yapılmasına Dair 2022-32/66 Sayılı Tebliğ`e ilişkin bir duyuru yayınladı.

Türk lirasının kullanımını önceliklendirmeye ve dolarizasyonla mücadeleye yönelik çalışmalara kararlılıkla devam edileceği belirtilen duyuruda şunlar kaydedildi:

"Bilindiği üzere; 13.09.2018 tarihli Resmi Gazete`de yayımlanan 12.09.2018 tarihli ve 85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar`da Türkiye`de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri belirli sözleşme türlerinde sözleşme bedelinin ve diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenemeyeceğine ilişkin bazı düzenlemeler yapılmış olup, söz konusu düzenlemeler sonrasında Bakanlığımızca belirlenen istisnalara ise Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 Sayılı Tebliğ`in 8`inci maddesinde yer verilmiştir.

19.04.2022 tarihli 31814 sayılı Resmi Gazete`de yayınlanan ve 2008-32/34 Sayılı Tebliğ`de Değişiklik Yapılmasına Dair 2022-32/66 Sayılı Tebliğ ile bahse konu 8`inci maddenin 9`uncu fıkrasının sonuna, `Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur` cümlesi eklenmiş, 15`inci fıkrasında yer alan `kararlaştırılması` ibaresi `kararlaştırılması, ödenmesi ve kabul edilmesi` şeklinde değiştirilmiştir.

DOLARİZASYONLA MÜCADELEYE YÖNELİK ÇALIŞMALARA KARARLILIKLA DEVAM EDİLMEKTEDİR

Bakanlığımızca, Türk parasının kıymetini koruma amacıyla oluşturulan kambiyo mevzuatının temel amacına uygun olacak şekilde, serbest piyasa koşulları çerçevesinde Türk lirasının kullanımını önceliklendirmeye ve dolarizasyonla mücadeleye yönelik çalışmalara kararlılıkla devam edilmektedir.

Bu kapsamda, söz konusu değişikliklerle; menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedellerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmasına imkân tanıyan istisnanın piyasanın işleyişini ve ticaretin devamlılığını sekteye uğratmamak amacıyla korunması ancak bu sözleşmeler konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesinin ve kabul edilmesinin zorunlu hale getirilmesi, kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin ise bu zorunluluktan muaf tutulması hedeflenmiştir.

KIYMETLİ MADEN VE KIYMETLİ TAŞ ALIM-SATIM İŞLEMLERİ İÇİN DÖVİZLE ÖDEME SÜRECEK

Diğer taraftan, Türkiye`de yerleşik kişilerin, 19.04.2022 tarihinden önce kendi aralarında akdetmiş oldukları menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 2022-32/66 sayılı Tebliğ`in yürürlük tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmaması, 19.04.2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmaması, Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası`nda döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden ve kıymetli taş alım-satım işlemleri ile bu işlemlerin takası kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmaması hususları Bakanlığımızca uygun bulunmuştur.

YURT DIŞINDA YERLEŞİK KİŞELERE MENKUL SATIŞI DA DÖVİZLE ÖDEME YASAĞI KAPSAMI DIŞINDA

Ayrıca, tebliğde geçen `menkul` ibaresi gayrimenkul tanımına girmeyen her türlü mal ve eşyayı kapsıyor.

- Yapılan değişikliğin Türkiye`de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettikleri/akdedecekleri menkul satış sözleşmeleri konusu ödeme yükümlülüklerine ilişkin olması sebebiyle, Türkiye`de yerleşik kişiler ile dışarıda yerleşik kişiler arasında akdedilmiş/akdedilecek menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğunun bulunmuyor.

- Yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği 19.04.2022 tarihi ve bu tarih sonrasında döviz cinsinden düzenlenmiş olan çek ve bunun gibi ödeme araçlarının Türkiye`de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettikleri/akdedecekleri menkul satış sözleşmeleri konusu ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılması mümkün değil.

- Yapılan değişikliğin taşıt satış sözleşmelerinin mevcut durumunu değiştiren bir hüküm içermediğinin, 19.04.2022 tarihinde gerçekleştirilen değişiklik öncesinde olduğu gibi değişiklik sonrasında da Türkiye`de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri taşıt satış sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün değil.

- 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak yapılan sözleşmelerin, Tebliğ`in B maddesinin 17`nci fıkrasına tabi olduğunun ve bu sözleşmelere ilişkin yükümlülüklerin 19.04.2022 tarihinde yapılan değişiklik kapsamında değil.

SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI DÖVİZLE ÖDEME YASAĞI KAPSAMINDA DEĞİL

- 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile bu Kanuna dayalı olarak yapılan düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının (yabancı sermaye piyasası araçları ve depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları da dahil olmak üzere) döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve yapılan işlemlere ilişkin yükümlülüklerin döviz cinsinden kararlaştırılmasının Tebliğ`in 8`inci maddesinin 18`inci fıkrası uyarınca mümkün olduğunun ve bu işlemlere ilişkin yükümlülüklerin 19.04.2022 tarihinde yapılan değişiklik kapsamında değil.

- Tebliğin 8`inci maddesinin diğer fıkralarında yer alan menkul satış sözleşmeleri dışındaki sözleşmelere ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden kabul edilmesi ve yerine getirilmesine yönelik herhangi bir değişiklik yapılmadığının ve mevcut istisnaların geçerli olduğunun, belirtilmesinde fayda görülmektedir.”