21 Ekim 2025 Salı

21:36   KÜRESEL ZORLUKLARA RAĞMEN AKMİB’DEN 293,3 MILYON DOLARLıK İHRACAT BAŞARıSı   21:29   ADANA MIMARLıK FESTIVALI 2025: GÜNEYE BAKMAKLA GELECEĞI TASARLıYORUZ   21:16   SAHNE AŞKı ANLATıYOR: “ROMEO VE JULIET” MERSIN’DE BALE TUTKUSUNU ZIRVEYE TAŞıYOR   21:05   YUMURTALıK’TA TEMIZLIK VE GÜVENLIK SEFERBERLIĞI: SAĞLıKLı YAŞAM İÇIN ÇIFTE HAMLE!   20:42   HEKIMLERE “HARAÇ” ŞOKU: VERGI DÜZENLEMESI SAĞLıK EMEKÇILERINI HEDEF ALıYOR!   15:57   TOROSLAR’ıN KADıN VOLEYBOL TAKıMıNDAN GALIBIYET SEVINCI   15:55   GÖKHAN GÜNAYDıN: TÜRKIYE’YI HUKUK DEVLETINDEN DAHA FAZLA UZAKLAŞTıRMAYA KIMSE YELTENMESIN   15:53   ANKARA KADıN PLATFORMU, ROJIN KABAIŞ IÇIN ADALET BAKANLıĞı ÖNÜNDE   15:52   GAZZE’DE ATEŞKES, İSRAIL TARAFıNDAN 80 KEZ IHLAL EDILDI   15:49   KKTC SEÇIM SONUÇLARı NE ANLAMA GELIYOR: KUZEY KıBRıS’TA ERHÜRMAN “TUFANı”   14:04   MILLETVEKILI ALI BOZAN: ADıYAMAN’DA TONLARCA TÜTÜN ÇÖP OLACAK, BAKANLıK NE YAPıYOR?   14:02   AKDENIZ BÖLGE BARO BAŞKANLARı TOPLANTıSı MERSIN BAROSU’NUN EV SAHIPLIĞINDE YAPıLDı   13:56   OTIZMLI ÇOCUKLARıN GELIŞIM SÜREÇLERINE MERSIN BÜYÜKŞEHIR’DEN ÇOK YÖNLÜ DESTEK   13:01   MERSIN’DE CHP KONGRESI: GÜNEŞLI GÜNLERE UMUT MESAJı   09:50   MAHKEMEDEN CHP KONGRESI İÇIN DURDURMA TALEBI: GÖZLER YSK’DA!   09:40   TARSUS’UN YAYLALARıNDA SU SEVINCI: MESKİ’DEN 2.050 METRELIK HAYAT HATTı   22:13   BOŞ TENCERELER KONUŞTU, KADıNLAR AYAĞA KALKTı: CHP MERSIN’DEN YOKSULLUĞA SERT TEPKI   15:12   YENIŞEHIR BELEDIYESI 2. AKDENIZ BIENALI’NE EV SAHIPLIĞI YAPıYOR   15:10   MEZITLI BELEDIYESI’NDEN SOKAK HAYVANLARı İÇIN “DOĞAL YAŞAM ALANı” PROJESI    13:58   AK PARTI’YE GEÇECEĞI IDDIA EDILEN BURCU KÖKSAL: BULUNDUĞUM YERDEYIM, HIÇBIR YERE GITMIYORUM  
 
     
 
 
image

Okunma : 32642  Tarih : 11.4.2017  E-Mail : bilgi@mersinerji.com

 
Ender ERDEMİL

Adalet.

Adalet tarih boyunca filozofların üzerinde en çok kafa yordukları konulardan biridir. Platon adaleti en yüce erdemlerden biri olarak tanımlar. İnsanın ve devletin temel davranış kuralı olduğundan söz eder. Aristo’ya göre de adaletin asıl hareket noktası eşitliktir.

Aydınlanma çağında düşünürler adalet ve hukuk kavramlarını bir araya getirmişler  “doğal hukuk” kavramını ortaya koymuşlar. Hukuka ve hukuksal eşitliğe uymayı adil davranmak olarak tanımlamışlar.

Şu bir gerçek ki adalet ve devlet kavramları birbirinden ayrılmaz. Başka bir deyişle adaleti dağıtacak olan devlettir.

17. Yüzyıl düşünürü ve devlet adamı Koçi Bey’e göre devletin adalet üzerine kurulu olması gerekir. Osmanlı devletinin çürümesiyle adaletten uzaklaşmayı özdeşleştirdiğini görüyoruz. 1630 yılında hazırlayıp devrin padişahlarına sunduğu risalesinde şunları belirlemiş:

1.Siyaset’in en yüksek noktasındaki otorite olan Sultan’ların halktan kopmaları, devlet işlerinden uzaklaşmaları, zevk, sefaya düşkünlükleri,

2.Ordunun savaşma yeteneği olmayan, kazanç peşinde koşan ve yanlış işler yapmış olanlarca doldurulması,

3. Adaleti dağıtan kadıların ehliyetsiz kişilerden seçilmesi, halkın gözünde itibarlarını yitirmeleri,

 4.Dini görevlerin ve eğitim görevlerinin ehli olmayanlara para karşılığı verilmesi, kuralların ihlali. (Beşik ulemalığı)

 (Kaynak:MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM Hüseyin BAL, hacettepe.edu.tr)

Günümüzde adalet kavramı hukukla tamamen bütünleşmiş, hukuk adaleti dağıtmanın temel aracı haline getirilmiştir. Farklı gelir gurupları arasındaki eşitsizliğin giderilmesi için sosyal adalet kavramı da geliştirilmiştir. Sosyal Adalet, kapitalizmin farklı gelir gurupları arasında yarattığı eşitsizliği gidermenin bir aracı olarak görülmüştür. Sosyal adalet kavramı da devlet yönetimine ve ekonomiye “Planlı kalkınma” olarak yansımıştır.

Ne var ki, Türkiye dışa açılıp dünya ekonomisiyle “entegre” olduğunda “planlı kalkınma” dönemi de son bulmuştur. Zira küresel liberalizm toplumsal kalkınmanın büyümenin sonucu olduğunu savunmaktadır. Ekonomi büyüdükçe herkesin parası olacağı varsayılarak Planlı kalkınma dönemlerinin sosyal adalet sağlayıcısı parasız sağlık, eğitim, sosyal güvenlik sistemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu hizmetler de “ekonomik büyümeye” katkısı olacak şekilde paralılaştırılmıştır.

Paranın her şey kabul edildiği toplumda, zaten az olan eşitlik tamamen ortadan kalkmış, gücü olanla olmayan arasındaki aralık uçuruma dönüşmüştür.

Bugün Koçi Bey’in 1630 yılında belirlediği çürümüşlüğü yaşamadığımızı kim ileri sürebilir?

Yargı, yürütme hatta yasama aygıtlarımızı yukarıdaki belirlemeler ışığında tekrar düşünün.  

Anayasaya ve yasalara aykırı davrananların çürümeyi nasıl hızlandırdıklarını, Anayasa değişikliğiyle bu yapıyı hukuk zeminine oturtmaya çalıştıklarını görün.

Yazımızı Hüseyin Bal’ın MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM başlıklı çalışmasından alıntılarla bitirelim:

“Machiavelli’ye göre devlet kendi başına bir amaçtır. Devleti, iktidarı temsil eden hükümdar amaçlara ulaşmak için meşru olan veya olmayan tüm araçları kullanabilir. Devlet veya iktidar kendi başına en yüksek değer olduğundan onu korumak için adalet, doğruluk, ahlak ve hatta din gibi kutsallar ihlal edilebilir.

Evet diyerek iktidarlara; Machiavelli’in gösterdiği yolu uygulama fırsatını, dönüşü olmayacak bir biçimde vereceksiniz.

Oysa Koçi Bey’in yönetenlere önerileri şunlar:

“Din ve devlet işlerinde kararlı olunuz,

Adil olunuz,

Her işi hak edene veriniz,

İltimas ve rüşveti kaldırınız,

Halkı ezdirmeyin ve ezmeyin,

Süs ve şöhretten kaçınız,

Kötülere karşı çıkınız, iyileri koruyunuz.” 

Hayır derseniz Koçi Bey’in ilkelerini savunmuş, hayata geçmesini sağlamanın yolunu açmış olacaksınız.

 

 




 
  YAZARIN ARŞİVİ
 
 
 
  YORUMLAR
 
 
  YORUM YAZIN
 
Adınız Soyadınız :

Yorumunuz :

Güvenlik Kodu : Güvenlik Kodu
Kod :

 




 
  FLAŞ HABER
   
 
  EN ÇOK OKUNANLAR
  • Bu Ay
  • Bu Hafta
  • Dün
  • Bugün
 
 


  SOSYAL MEDYA


  GAZETELER
 
 

 







mersinerji.com
ANKA Haber Ajansı
Abonesidir

 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE HABER ARŞİVİ GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
mersinerji.com © Copyright 2017-2025 Tüm hakları saklıdır..! İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA