Gayrimenkul Platformu GYODER, Ziraat Gayrikenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) ile hazırladığı "Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2022-1. Çeyrek Raporu"nu yayınladı. Buna göre, ocak-şubat-mart aylarını kapsayan yılın ilk çeyreğinde Türkiye`de Konut Satın Alma Gücü Endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 27,4 azaldı.  

GYODER`in, Ziraat GYO`nun katkılarıyla hazırladığı "GYODER Gösterge` Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2022-1. Çeyrek Raporu"na göre, yılın ilk çeyreğinde konut satışları, bir önceki çeyreğe göre yaklaşık yüzde 21,6 oranında bir artışla 320 bin 63` e ulaştı. Aylara bakıldığında ise mart ayı 134 bin 170 adet konut satışı ile çeyrek verilerinin en yüksek satış rakamını yakalamış oldu. Birinci çeyrekte ilk satışlar çeyreklik bazda yüzde 17,5 oranında artışla 94 bin 437 adet olurken ikinci el satışlar yüzde 23,5 oranında artışla 225 bin 626 adet oldu. İlk satışların toplam satışlar içerisindeki payı ise mart ayı itibarıyla yüzde 28,6 ile en düşük seviyesine geriledi. 

KONUT ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ 

Konut Satın Alma Gücü Endeksi Türkiye ortalaması, bir önceki çeyreğe göre yüzde 27,4, önceki yılın aynı çeyreğine göre ise yüzde 26,1 oranında geriledi. Buna göre, 2022 yılı 1. çeyreğinde satın alma gücü değeri yüz üzerinde 68 seviyesine geriledi. En son 2020 yılı 4. çeyreğinde 100`ün üzerinde bir değerde seyreden endeksin 2022 ilk çeyreği itibariyle gösterdiği sert düşüş GYODER Gösterge`nin dikkat çeken başlıklarından oldu.  

"BU VERİ, KONUT KREDİSİ KULLANILARAK KONUT SAHİBİ OLUNAMAYACAĞINI GÖSTERİYOR" 

Konut kredisi sağlayan kurumlar, gayrimenkul proje geliştiricileri ve kredi kullanıcıları açısından bu endeks sonuçlarının önemli bir öngörü niteliği taşıdığını belirten GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Neşecan Çekici, barınma ihtiyacına yönelik konut erişimine ilişkin sorunlara çözüm bulmak adına da önemli bir veri olduğunun altını çizdi. Çekici, “Türkiye`de ortalama gelire sahip bireyler, kendi birikimlerinin yanında kredi kullanımı ile gayrimenkul sahibi oluyor. Bu endekste bir ailenin ya da bireyin 120 ay vadeli konut kredisi kullanarak konut sahibi olup olamayacağını ölçen önemli bir ekonomik değerlendirme. Endekste referans noktası olarak görülen 100 değerinin altındaki değerler mevcut finansal koşullarda konut kredisi kullanarak konut sahibi olunamayacağına işaret eder. 2022 yılında bu değer yüzde 68 olarak açıklandı” dedi. 

YABANCILARA KONUT SATIŞI YÜZDE 45 ARTTI

Rapora göre, yabancılara bir önceki çeyreğe göre yüzde 45 artış oranıyla 14 bin 344 adet konut satışı yapıldı. Bu verilere göre yabancıların toplam satışlar içerisindeki payı bu yıl yüzde 4,5`e yükseldi. Birinci çeyrekte yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırada yüzde 41,7 pay ile İstanbul, ikinci sırada ise yüzde 24 pay ile Antalya yer aldı. Ülke uyruklarına göre en yüksek alım ise yüzde 15,6 pay ile İran vatandaşları tarafından yapıldı. Konuyla ilgili olarak GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Neşecan Çekici Raporda yer alan verilere göre yabancıların talebinin devam edeceğini, özellikle vatandaşlık ve oturma izni için yapılan gayrimenkul alımlarının bu oranları daha yukarıya taşıyacağını vurguladı. Çekici, Nisan ayında yapılan düzenleme ile vatandaşlık hakkının 250 bin ABD dolarından 400 bin ABD dolarına çıkarılmasının talep trendini değiştirmeyeceğini sözlerine ekledi. 

BİRİNCİ EL KONUT SATIŞLARI İLK ÇEYREĞİ DÜŞÜŞLE KAPATTI 

2022 yılı genelinde toplam satışların yüzde 30,9`unu oluşturan 461 bin 523 adet konutun ilk satışı gerçekleşti. İkinci el satışlarda ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 33 oranında artış görülürken, 2021 yılında toplam 1 milyon 30 bin 333 adet ikinci el konut satışı gerçekleşti. 

Birinci çeyrekte ilk satışlar çeyreklik bazda yüzde 17,5 oranında artışla 94 bin 437 adet olurken, ikinci el satışların yüzde 23,5 oranında artışla 225 bin 626 adede yükseldiği görüldü. Veriler, ilk satışların toplam satışlar içerisindeki payının, mart ayı itibarıyla yüzde 28,6 oranıyla en düşük seviyesine ulaştığını gösterdi. 

Konut kredisi faiz oranlarının geçtiğimiz yılın aynı dönemiyle benzer olduğu birinci çeyrekte yüzde 44,7 oranında artış kaydederek 68 bin 342 adet ipotekli satış yapıldı. Diğer satışlar ise, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde16,6 oranında artış göstererek 215 bin 721 adet olarak gerçekleşti. Toplam satışların yüzde 21,4`ünü oluşturan ipotekli satışlar, bu oran ile ilk çeyrekte bir önceki yıla kıyasla artış eğiliminde olduğu ortaya koydu. 

2022 yılı mart ayı sonunda konut kredisi hacmi 311 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. 2021 yılı mart ayında yüzde 40 olan konut kredilerinin toplam tüketici kredilerindeki payı Mart 2022 itibarıyla 1,3 puan azalarak yüzde 38,7`ye gerilerdi. 

GYO ENDEKSİ 2022 İLK ÇEYREĞİNDE REKOR TAZELEDİ 

Rapora göre, ocak- mart ayları arasında piyasa değerinin 117 milyar TL`ye yükseldiği 37 adet GYO`nun yerli yatırımcı oranı yüzde 88, yabancı yatırımcı oranı da 2 puan yükselişle yüzde 12 olarak gerçekleşti. Dağıtılan temettü oranı 174 milyon TL olarak hesaplanan ilk çeyrekte; kurumsal yatırımcı oranı (yüzde 50,3) ile bireysel yatırımcı oranının (yüzde 49,7) neredeyse eşitlendiği dikkat çekti. GYO`lara yatırım yapan yabancı yatırımcılar sıralamasında ise ABD, Hollanda, Birleşik Krallık, Bahreyn ve Jersey ilk 5`te yer aldı. 

GYF`LERİN PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ 16 MİLYAR TL SEVİYESİNİ AŞTI 

Türkiye`de Gayrimenkul Yatırım Fonu pazar büyüklüğü ise 2022 ilk çeyreği itibari ile yüzde 23,5 artış göstererek, 16 milyar TL seviyesini aştı.2021 yılının aynı çeyreği ile kıyaslandığında ise GYF Pazar büyüklüğünün son bir yıllık periyotta yüzde 82,2 büyüme gerçekleştirdiği görüldü. Ayrıca ihraç dönemi devam eden ve ilk defa yatırım almış olan fonlar dahil olmak üzere toplam 84 gayrimenkul fonu da yatırım aldı. 

OFİS KİRALAMADA YÜZDE 100`ÜN ÜZERİNDE ARTIŞ YAŞANDI 

2022 yılının ilk çeyreğinde gerçekleşen kiralama işlemleri toplam 123.424 m² ulaşarak, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 katı oranında artış gösterdi. Bununla birlikte, birinci çeyrekte yüzde 85`i metrekare bazında, yüzde 82`si ise adet bazında gerçekleşen kiralama anlaşmalarının yeni kiralamalar olduğu dikkat çekti. Rapora göre ilk çeyrekte, metrekare bazında anlaşmaların sadece yüzde 29`u Merkezi İş Alanında (MİA) yapıldı. 

MEVCUT ALIŞVERİŞ MERKEZİ ARZI 14 MİLYON METREKAREYE ULAŞTI 

GYODER`in 1. Çeyrek Raporu`na göre Türkiye`deki mevcut alışveriş merkezi arzı 453 alışveriş merkezinde 14 milyon metrekare seviyesine geldi. Yapılan değerlendirmeler Türkiye genelinde 30 alışveriş merkezinde yaklaşık 895 bin metrekare inşaat halinde olan kiralanabilir alan bulunduğunu ve 2024 yılı sonu itibarıyla tamamlanması planlanan projelerle birlikte Türkiye genelinde toplam arzın 14,9 milyon metrekare seviyesine ulaşmasın beklendiğini ortaya koydu.