15 Eylül 2025 Pazartesi

21:36   KADıN EMEĞIYLE İLMEK İLMEK YÜKSELEN MIRAS: MERSIN DOKUMALARı ULUSLARARASı VITRINDE   20:55   MEZITLI’DE KAZA!   16:21   “YA İSTIKLAL YA ÖLÜM!”: SAKARYA ZAFERI’NIN 104. YıLıNDA TARIHE SAYGı   14:12   AFAD UYARDı: SISMIK HAREKETLILIK DEVAM EDIYOR, VATANDAŞLAR TEDBIRLI OLMALı   13:51   TARıM ALARMı: TÜRKIYE HER SAAT 18,5 FUTBOL SAHASı BÜYÜKLÜĞÜNDE TOPRAĞıNı KAYBEDIYOR!   13:27   MERSIN’DE HAREKET VAR: AVRUPA HAREKETLILIK HAFTASı’NDA ŞEHIR SOKAKLARı HAYAT BULUYOR!   12:45   BAYRAMPAŞA BELEDIYE BAŞKANı GÖZALTıNDA: “BAŞıM DIK, ALNıM AKTıR”   12:39   SINEMA PERDESINDEN DOĞAYA UMUT: ALTıN KOZA 5 BIN FIDANLA YEŞERIYOR   12:32   “BAYRAMPAŞA OPERASYONU: SEÇIMLE GELENLERE ŞAFAK BASKıNı, HUKUK SANDıKTA YARGıLANACAK!”   11:09   KıRSALDA KÜLTÜR RÜZGARı: MERSIN’IN YAYLA KONSERLERI KOCAYER’DE COŞKUYLA YANKıLANDı   23:56   MERSIN EMEK VE DEMOKRASI PLATFORMU: “12 EYLÜL REJIMI KÖKTEN TASFIYE EDILMELI”   14:26   BAŞKAN ABDULLAH ÖZYIĞIT, MINIK ÇEVRECI ARAS KAYRETLI ILE BULUŞTU   14:24    ALI BOZAN: “AKDENIZ’IN SEÇILMIŞLERININ CEZAEVINDE TUTSAK EDILDIĞI HER BIR GÜN SUÇ IŞLENIYOR”   14:21   MEZITLI BELEDIYESI’NDEN ÖĞRENCILERE KıRTASIYE DESTEĞI BAŞVURULARı BAŞLADı   14:18   BARO BAŞKANı ÖZDEMIR’DEN, MERSIN ADALET KOMISYONU BAŞKANı CEYLAN’A ZIYARET   12:13   TELEGRAM VE DISCORD FAALIYETI   12:09   KONYA’DA DEHŞETE DÜŞÜREN OLAY!   11:11   KUZOLUK’A ULAŞıM ARTıK DAHA KOLAY: TARSUS BELEDIYESI YOL ENGELINI AŞTı   10:25   HAYAL GÜCÜ ATÖLYESI: MERSIN’DE ÇOCUKLAR SANATLA BÜYÜYOR   23:57   ÖZGÜR ÖZEL’DEN KıLıÇDAROĞLU’NA ÇAĞRı: CHP’YE YARGı DARBESINE SESSIZ KALMA!  
 
     
 
 
image

Okunma : 31135  Tarih : 11.4.2017  E-Mail : bilgi@mersinerji.com

 
Ender ERDEMİL

Adalet.

Adalet tarih boyunca filozofların üzerinde en çok kafa yordukları konulardan biridir. Platon adaleti en yüce erdemlerden biri olarak tanımlar. İnsanın ve devletin temel davranış kuralı olduğundan söz eder. Aristo’ya göre de adaletin asıl hareket noktası eşitliktir.

Aydınlanma çağında düşünürler adalet ve hukuk kavramlarını bir araya getirmişler  “doğal hukuk” kavramını ortaya koymuşlar. Hukuka ve hukuksal eşitliğe uymayı adil davranmak olarak tanımlamışlar.

Şu bir gerçek ki adalet ve devlet kavramları birbirinden ayrılmaz. Başka bir deyişle adaleti dağıtacak olan devlettir.

17. Yüzyıl düşünürü ve devlet adamı Koçi Bey’e göre devletin adalet üzerine kurulu olması gerekir. Osmanlı devletinin çürümesiyle adaletten uzaklaşmayı özdeşleştirdiğini görüyoruz. 1630 yılında hazırlayıp devrin padişahlarına sunduğu risalesinde şunları belirlemiş:

1.Siyaset’in en yüksek noktasındaki otorite olan Sultan’ların halktan kopmaları, devlet işlerinden uzaklaşmaları, zevk, sefaya düşkünlükleri,

2.Ordunun savaşma yeteneği olmayan, kazanç peşinde koşan ve yanlış işler yapmış olanlarca doldurulması,

3. Adaleti dağıtan kadıların ehliyetsiz kişilerden seçilmesi, halkın gözünde itibarlarını yitirmeleri,

 4.Dini görevlerin ve eğitim görevlerinin ehli olmayanlara para karşılığı verilmesi, kuralların ihlali. (Beşik ulemalığı)

 (Kaynak:MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM Hüseyin BAL, hacettepe.edu.tr)

Günümüzde adalet kavramı hukukla tamamen bütünleşmiş, hukuk adaleti dağıtmanın temel aracı haline getirilmiştir. Farklı gelir gurupları arasındaki eşitsizliğin giderilmesi için sosyal adalet kavramı da geliştirilmiştir. Sosyal Adalet, kapitalizmin farklı gelir gurupları arasında yarattığı eşitsizliği gidermenin bir aracı olarak görülmüştür. Sosyal adalet kavramı da devlet yönetimine ve ekonomiye “Planlı kalkınma” olarak yansımıştır.

Ne var ki, Türkiye dışa açılıp dünya ekonomisiyle “entegre” olduğunda “planlı kalkınma” dönemi de son bulmuştur. Zira küresel liberalizm toplumsal kalkınmanın büyümenin sonucu olduğunu savunmaktadır. Ekonomi büyüdükçe herkesin parası olacağı varsayılarak Planlı kalkınma dönemlerinin sosyal adalet sağlayıcısı parasız sağlık, eğitim, sosyal güvenlik sistemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu hizmetler de “ekonomik büyümeye” katkısı olacak şekilde paralılaştırılmıştır.

Paranın her şey kabul edildiği toplumda, zaten az olan eşitlik tamamen ortadan kalkmış, gücü olanla olmayan arasındaki aralık uçuruma dönüşmüştür.

Bugün Koçi Bey’in 1630 yılında belirlediği çürümüşlüğü yaşamadığımızı kim ileri sürebilir?

Yargı, yürütme hatta yasama aygıtlarımızı yukarıdaki belirlemeler ışığında tekrar düşünün.  

Anayasaya ve yasalara aykırı davrananların çürümeyi nasıl hızlandırdıklarını, Anayasa değişikliğiyle bu yapıyı hukuk zeminine oturtmaya çalıştıklarını görün.

Yazımızı Hüseyin Bal’ın MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM başlıklı çalışmasından alıntılarla bitirelim:

“Machiavelli’ye göre devlet kendi başına bir amaçtır. Devleti, iktidarı temsil eden hükümdar amaçlara ulaşmak için meşru olan veya olmayan tüm araçları kullanabilir. Devlet veya iktidar kendi başına en yüksek değer olduğundan onu korumak için adalet, doğruluk, ahlak ve hatta din gibi kutsallar ihlal edilebilir.

Evet diyerek iktidarlara; Machiavelli’in gösterdiği yolu uygulama fırsatını, dönüşü olmayacak bir biçimde vereceksiniz.

Oysa Koçi Bey’in yönetenlere önerileri şunlar:

“Din ve devlet işlerinde kararlı olunuz,

Adil olunuz,

Her işi hak edene veriniz,

İltimas ve rüşveti kaldırınız,

Halkı ezdirmeyin ve ezmeyin,

Süs ve şöhretten kaçınız,

Kötülere karşı çıkınız, iyileri koruyunuz.” 

Hayır derseniz Koçi Bey’in ilkelerini savunmuş, hayata geçmesini sağlamanın yolunu açmış olacaksınız.

 

 




 
  YAZARIN ARŞİVİ
 
 
 
  YORUMLAR
 
 
  YORUM YAZIN
 
Adınız Soyadınız :

Yorumunuz :

Güvenlik Kodu : Güvenlik Kodu
Kod :

 




 
  FLAŞ HABER
   
 
  EN ÇOK OKUNANLAR
  • Bu Ay
  • Bu Hafta
  • Dün
  • Bugün
 
 


  SOSYAL MEDYA


  GAZETELER
 
 

 







mersinerji.com
ANKA Haber Ajansı
Abonesidir

 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE HABER ARŞİVİ GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
mersinerji.com © Copyright 2017-2025 Tüm hakları saklıdır..! İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA