2 Eylül 2025 Salı

15:24   ÖZGÜR ÖZEL’DEN ERDOĞAN’A ÇAĞRı...   13:40   1. SıNıF ÖĞRENCILERININ ILK ÇANTALARı BAŞKAN SEÇER’DEN   13:35   YENIŞEHIR BELEDIYESI ÇOCUKLARı SANATLA BULUŞTURUYOR   11:19   EMEKLILER, MERSIN BÜYÜKŞEHIR BELEDIYESI’NIN ERDEMLI EMEKLI EVI’NDE TÜRKÜLERLE BULUŞTU   10:57   GÜLCAN KıŞ: “GENÇLERIMIZI KADERINE TERK ETTILER”   10:13   MERSIN, SPOR TURIZMINDE ÇıTAYı YÜKSELTIYOR.   09:32   BAŞKAN ŞENER’DEN YOL ATAĞı   13:53   AFGANISTAN’DA 6,0 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM...   13:52   CHP’LI BAŞARıR’DAN YENI ADLI YıL MESAJı   13:51   ÖZGÜR ÖZEL, BALıKÇıLARLA "AV SEZONU"NU AÇTı   10:56   MERSIN BARO BAŞKANı ÖZDEMIR: “HUKUKA VE ADALETE OLAN GÜVENI DERINDEN SARSıLMıŞTıR”   10:15   MESKİ, DEĞIRMENDERE MAHALLESI’NIN İÇME SUYU HATTıNı YENILEDI   17:25   MERSIN’DE ZAFER COŞKUSU SAHAYA TAŞTı: AYVAGEDIĞISPOR ŞAMPIYONLUĞA ULAŞTı   17:12   ÖZGÜR ÖZEL’DEN ADALET BAKANı’NA 7 KRITIK SORU: “İKILI HUKUK SISTEMI MI İŞLETILIYOR?”   11:06   MERSIN’DE ATıKTAN HAYAT KURTARAN DÜDÜKLER: MINIKLERE HEM BILIM HEM BILINÇ   23:55   SINOP MEYDANı’NDA TARIHI BULUŞMA: CHP’DEN KUCAKLAŞMA ÇAĞRıSı   15:35   30 AĞUSTOS’UN GÖLGESINDE ANıTKABIR’DE SIYASI SLOGANLAR: CHP’DEN SERT TEPKI   14:20   KOLERA SALGıNı DERINLEŞIYOR: 382 BIN VAKA, 4.500 CAN KAYBı   13:29   ÖZGÜR ÖZEL’DEN İTTIFAK MESAJı: “DEMOKRASI YOLUNDA HERKESLE YÜRÜRÜZ”   11:30   ÖZGÜR ÖZEL: "BAŞTA GAZI MUSTAFA KEMAL ATATÜRK OLMAK ÜZERE TÜM KAHRAMANLARıMıZıN YOLUNDA ILERLIYOR; HEPSINI SAYGı VE MINNETLE ANıYORUZ"  
 
     
 
 
image

Okunma : 30434  Tarih : 11.4.2017  E-Mail : bilgi@mersinerji.com

 
Ender ERDEMİL

Adalet.

Adalet tarih boyunca filozofların üzerinde en çok kafa yordukları konulardan biridir. Platon adaleti en yüce erdemlerden biri olarak tanımlar. İnsanın ve devletin temel davranış kuralı olduğundan söz eder. Aristo’ya göre de adaletin asıl hareket noktası eşitliktir.

Aydınlanma çağında düşünürler adalet ve hukuk kavramlarını bir araya getirmişler  “doğal hukuk” kavramını ortaya koymuşlar. Hukuka ve hukuksal eşitliğe uymayı adil davranmak olarak tanımlamışlar.

Şu bir gerçek ki adalet ve devlet kavramları birbirinden ayrılmaz. Başka bir deyişle adaleti dağıtacak olan devlettir.

17. Yüzyıl düşünürü ve devlet adamı Koçi Bey’e göre devletin adalet üzerine kurulu olması gerekir. Osmanlı devletinin çürümesiyle adaletten uzaklaşmayı özdeşleştirdiğini görüyoruz. 1630 yılında hazırlayıp devrin padişahlarına sunduğu risalesinde şunları belirlemiş:

1.Siyaset’in en yüksek noktasındaki otorite olan Sultan’ların halktan kopmaları, devlet işlerinden uzaklaşmaları, zevk, sefaya düşkünlükleri,

2.Ordunun savaşma yeteneği olmayan, kazanç peşinde koşan ve yanlış işler yapmış olanlarca doldurulması,

3. Adaleti dağıtan kadıların ehliyetsiz kişilerden seçilmesi, halkın gözünde itibarlarını yitirmeleri,

 4.Dini görevlerin ve eğitim görevlerinin ehli olmayanlara para karşılığı verilmesi, kuralların ihlali. (Beşik ulemalığı)

 (Kaynak:MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM Hüseyin BAL, hacettepe.edu.tr)

Günümüzde adalet kavramı hukukla tamamen bütünleşmiş, hukuk adaleti dağıtmanın temel aracı haline getirilmiştir. Farklı gelir gurupları arasındaki eşitsizliğin giderilmesi için sosyal adalet kavramı da geliştirilmiştir. Sosyal Adalet, kapitalizmin farklı gelir gurupları arasında yarattığı eşitsizliği gidermenin bir aracı olarak görülmüştür. Sosyal adalet kavramı da devlet yönetimine ve ekonomiye “Planlı kalkınma” olarak yansımıştır.

Ne var ki, Türkiye dışa açılıp dünya ekonomisiyle “entegre” olduğunda “planlı kalkınma” dönemi de son bulmuştur. Zira küresel liberalizm toplumsal kalkınmanın büyümenin sonucu olduğunu savunmaktadır. Ekonomi büyüdükçe herkesin parası olacağı varsayılarak Planlı kalkınma dönemlerinin sosyal adalet sağlayıcısı parasız sağlık, eğitim, sosyal güvenlik sistemi tamamen ortadan kaldırılmıştır. Bu hizmetler de “ekonomik büyümeye” katkısı olacak şekilde paralılaştırılmıştır.

Paranın her şey kabul edildiği toplumda, zaten az olan eşitlik tamamen ortadan kalkmış, gücü olanla olmayan arasındaki aralık uçuruma dönüşmüştür.

Bugün Koçi Bey’in 1630 yılında belirlediği çürümüşlüğü yaşamadığımızı kim ileri sürebilir?

Yargı, yürütme hatta yasama aygıtlarımızı yukarıdaki belirlemeler ışığında tekrar düşünün.  

Anayasaya ve yasalara aykırı davrananların çürümeyi nasıl hızlandırdıklarını, Anayasa değişikliğiyle bu yapıyı hukuk zeminine oturtmaya çalıştıklarını görün.

Yazımızı Hüseyin Bal’ın MACHİAVELLİ ve KOÇİ BEY’DE SİYASET, ADALET ve ERDEM başlıklı çalışmasından alıntılarla bitirelim:

“Machiavelli’ye göre devlet kendi başına bir amaçtır. Devleti, iktidarı temsil eden hükümdar amaçlara ulaşmak için meşru olan veya olmayan tüm araçları kullanabilir. Devlet veya iktidar kendi başına en yüksek değer olduğundan onu korumak için adalet, doğruluk, ahlak ve hatta din gibi kutsallar ihlal edilebilir.

Evet diyerek iktidarlara; Machiavelli’in gösterdiği yolu uygulama fırsatını, dönüşü olmayacak bir biçimde vereceksiniz.

Oysa Koçi Bey’in yönetenlere önerileri şunlar:

“Din ve devlet işlerinde kararlı olunuz,

Adil olunuz,

Her işi hak edene veriniz,

İltimas ve rüşveti kaldırınız,

Halkı ezdirmeyin ve ezmeyin,

Süs ve şöhretten kaçınız,

Kötülere karşı çıkınız, iyileri koruyunuz.” 

Hayır derseniz Koçi Bey’in ilkelerini savunmuş, hayata geçmesini sağlamanın yolunu açmış olacaksınız.

 

 




 
  YAZARIN ARŞİVİ
 
 
 
  YORUMLAR
 
 
  YORUM YAZIN
 
Adınız Soyadınız :

Yorumunuz :

Güvenlik Kodu : Güvenlik Kodu
Kod :

 




 
  FLAŞ HABER
   
 
  EN ÇOK OKUNANLAR
  • Bu Ay
  • Bu Hafta
  • Dün
  • Bugün
 
 


  SOSYAL MEDYA


  GAZETELER
 
 

 







mersinerji.com
ANKA Haber Ajansı
Abonesidir

 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE HABER ARŞİVİ GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
mersinerji.com © Copyright 2017-2025 Tüm hakları saklıdır..! İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA