Avrupalı liderler, dün İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ın ev sahipliğinde Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky’nin de katılımıyla İngiltere’de Downing Street’te bir araya geldi. Görüşmede, “olumlu ilerleme” kaydedildiği açıklanırken; dondurulmuş Rus varlıklarından milyarlarca sterlinin Ukrayna’nın kullanımına açılmasını sağlayacak bir atılımın gerçekleşebileceğine işaret edildi.

İngiltere merkezli The Guardian'ın haberine göre görüşmeye, yedi Avrupa ülkesinin lideri, Türkiye’den üst düzey bir temsilci ile NATO ve Avrupa Birliği'nin (AB) üst yöneticileri de telefonla katıldı.

ANKA Haber Ajansı'nın edindiği bilgiye göre, toplantıda Türkiye'yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Berris Ekinci temsil etti. Ekinci'nin toplantıya telekonferans yoluyla katıldığı öğrenildi.

“Rusya’nın saldırganlığına karşı güçlü güvenlik garantileri”

Downing Street’in açıklamasına göre liderler, toplantıda, Ukrayna’da “adil ve kalıcı bir barışın” sağlanması gerektiğini, buna Rusya’nın daha fazla saldırganlığına karşı “güçlü güvenlik garantilerinin” de dahil olduğunu vurguladı.

Downing Street ayrıca, görüşmelerin, “dondurulmuş Rus devlet varlıklarının Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılması” yönündeki uzun soluklu çabalarda “olumlu ilerleme” sağladığını belirtti.

Rusya-Ukrayna savaşının 2022’de başlamasından bu yana Avrupa bankaları ve finans kuruluşlarında 180 milyar sterlinden fazla Rus varlığı dondurulmuş durumda.

Avrupalı liderler, Ukrayna için “şu anın kritik bir an olduğu” konusunda mutabık kalırken; Kiev'e verilen desteğin artırılmasına, Moskova üzerindeki ekonomik baskının yükseltilmesine söz vererek “bu barbarca savaşı sona erdirmeyi” hedeflediklerini belirtti.

Trump’ın “Zelensky hayal kırıklığı”

Avrupalı liderlerin destek açıklamaları, ABD Başkanı Donald Trump’ın eleştirilerinin ardından geldi. Trump, “Zelensky’den kaynaklı biraz hayal kırıklığına uğradığını” söyleyerek, “Ukrayna liderinin, ABD’nin barış anlaşması önerisini okumadığını” iddia etti. Ayrıca “Ukraynalı halkın bu öneriyi sevdiğini” belirten Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de “buna razı olduğunu” ileri sürdü.

Batı medyasında yer alan haberlere göre, ABD’nin, Rusya’nın pozisyonlarını kayırdığı gerekçesiyle geniş çapta endişe yaratan bir barış anlaşmasını kabul ettirme çabalarının ardından bu görüşmeler yapıldı.

18–19 Aralık’ta Avrupa Konseyi toplanacak

Avrupalı liderler, 18–19 Aralık’taki Avrupa Konseyi oturumunda, dondurulmuş varlıklardan elde edilen 78 milyar sterlinin gelecek yıl Kiev’e “tazminat kredisi” olarak aktarılmasını öngören ve uzun süredir beklenen Avrupa Komisyonu teklifini onaylamaya çalışacak.

Batı medyasında yer alan haberlere göre, emsali görülmemiş bu teklif, Moskova’nın çatışmaların neden olduğu geniş çaplı yıkım için Kiev’e bir gün tazminat ödeyeceği varsayımına dayanıyor. Teklife göre Ukrayna, Rusya’dan tahsil edeceği tazminatla AB’den alacağı krediyi geri ödeyecek. Böylece dondurulmuş varlıkları elinde bulunduran finans kuruluşlarının da paralarını geri alması sağlanacak.

Belçika’dan teklife veto

Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin çoğu planı desteklese de özellikle Belçika ciddi biçimde karşı çıkıyor. Yaklaşık 160 milyar sterlinlik Rus varlığı, Brüksel’deki merkezi menkul kıymet saklama kuruluşu Euroclear’da dondurulmuş durumda ve Belçika hükümeti, bu varlıklara el konulması halinde hukuki sorumluluğun kendisine yüklenmesinden ve Moskova’nın misillemesinden endişe ediyor.

İngiltere, ülkesinde dondurulmuş 8 milyar sterlinlik Rus varlığını Ukrayna’ya aktarmaya hazır olduğunu belirtirken; bunu, diğer Avrupa ülkeleriyle eşgüdüm içinde yapmak istediğini kaydetti.

Starmer’ın, konuya ilişkin 12 Aralık Cuma günü Belçika Başbakanı Bart De Wever ile görüşmesi bekleniyor.

Belçika hükümeti de De Wever’in, Starmer ile Downing Street’te “göç, Ukrayna’ya destek, Avrupa güvenliği ve karşılıklı ekonomik büyüme gibi öncelikleri” ele almak üzere bir araya geleceğini açıkladı.

İngiltere, Fransa, Almanya ve Ukrayna’nın ulusal güvenlik danışmanlarına, ABD’nin önerdiği barış planı üzerinde görüşmeleri sürdürmeleri talimatı verildi.

Zelensky: “Topraklarla ilgili zor sorunlar var ve şu ana kadar bir uzlaşı sağlanamadı”

Ülkesinin Avrupa ve ABD desteği olmadan “başaramayacağını” söyleyen Zelensky, görüşmelerin verimli geçtiğini ve “barışa doğru küçük bir ilerleme” sağlandığını belirtti.

Zelensky ayrıca, “Rusya, toprak vermemiz konusunda ısrar ediyor ama biz hiçbir şeyden vazgeçmek istemiyoruz. Topraklarla ilgili zor sorunlar var ve şu ana kadar bir uzlaşı sağlanamadı” dedi.

Zelensky, barış planının yeni versiyonunu bugün akşam ABD’ye sunacak

Zelensky, Avrupa liderleriyle yaptığı görüşmede geliştirilen barış planının yeni versiyonunu bugün akşam ABD’ye sunacaklarını söyledi. Aynı zamanda, “planın 28 maddeden 20 maddeye indirildiğini” belirten Zelensky, toprak meselesinde “henüz bir uzlaşmaya varılmadığını” ekledi.

ABD, Rusya ile stratejik istikrarı yeniden tesis etmek istiyor

Öte yandan Beyaz Saray, geçen hafta ABD ulusal güvenlik stratejisi belgesini yayımladı. Belgede, ABD’nin, yıllardır küresel bir parya muamelesi gören Rusya ile ilişkilerini geliştirmek istediği ve savaşın bitirilmesinin “Rusya ile stratejik istikrarı yeniden tesis etmek” için temel bir ABD çıkarı olduğu ifade edildi.

Peskov: “ABD belgesi, Moskova’nın vizyonu ile uyumlu”

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da belgenin büyük ölçüde Moskova’nın vizyonu ile uyumlu olduğunu söyledi. Strateji belgesi ayrıca NATO’nun “sürekli genişleyen bir ittifak” olmaması gerektiğini ve Avrupa ülkelerinin göç nedeniyle “medeniyetlerinin silinmesi” ihtimaliyle karşı karşıya olduğunu öne sürdü.

Dmitriyev: “AB ve İngiltere, Kiev’i çatışmaları sürdürmeye itiyor”

Bunun yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Özel Temsilcisi ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) Başkanı Kirill Dmitriyev, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “AB ve İngiltere, Kiev’i çatışmaları sürdürmeye iterek, Ukrayna’daki çatışmanın barışçıl çözümünü aktif biçimde sabote ediyor” dedi.

Dmitriyev, “Zelensky’in toprak meselesinde hâlâ bir uzlaşmaya varılamadığı yönündeki sözlerini” hatırlatarak, “Londra’nın 2022’de Ukrayna krizinin barışçıl çözümünü sabote etmedeki rolünü” yeniden gündeme getirdi.

Dmitriyev, “Déjà vu: 2022’de İngiltere Başbakanı (Boris Johnson), Ukrayna’ya Rusya ile yapılacak tarafsızlık anlaşmasını reddetmesi ve savaşmaya devam etmesi için baskı yaptı. Küreselciler, İngiltere ve AB bürokratları, neocon’lar, askeri-sanayi kompleksi ve ana akım medya barışa karşı büyük bir mücadele veriyor” dedi.